Zencefil pek çok sağlık sorununa karşı uzun zamandır kullanılan bir bitki. Mide bulantısının giderilmesine ve vücuttan iltihabın atılmasına yardımcı oluyor aynı zamanda afrodizyak etkisiyle de biliniyor.
Botanik biliminde "Zingiber officinale" olarak tanımlanan bitki, mor-yeşil renkte tek bir çiçeğe sahip olup, tek bir filiz görünümündedir. Zencefil yaprakları mızrak şeklinde sivri uçlu ve tarçın kokuludur. Çiçekler sarı renkli ve çoğu bir arada bulunurlar. Bitkinin kökleri nişasta, reçine ve uçucu yağlar taşır. Kökler yassı ve grimsi renklidir. Kuvvetli kokulu ve biraz acımsı lezzetlidir.
Kullanım alanlarının hammaddesi bu bitkinin hayli kalın boyutlardaki köküdür. Hindistan sahillerinin bitkisidir. Ancak günümüzde Jamaika, Çin, Afrika ve Karayip adalarında da yoğun olarak yetiştirilmektedir. Zencefilin iyi tanınan kokusu da kökünden kaynaklanmaktadır. Zencefil tarih boyunca pek çok gastroentestinal rahatsızlık için ve aynı zamanda eklemlerin sızlamasını dindirmek için yardımcı şifa ürünü olarak kullanılmıştır. Zencefildeki en aktif bileşenler gingeroller olarak tanımlanmaktadır. Bunlar aynı zamanda zencefil kökünde mevcut en aromatik maddelerdir. Kurutulma süreci boyunca zencefilde ayrıca şogaoller oluşur. Bunların mide bulantısına yol açan gastrik maddeleri detoksifiye ettiği düşünülmektedir. Zencefilin aynı zamanda bağırsakların hareketlerini ve işleyiş tarzını hızlandırdığı ve kalp sağlığını geliştirdiği sanılmaktadır. Dahası, zencefil osteoartrit ile ilişkilendirilen ağrı ve enflamasyonlara sebebiyet veren maddeleri de engellediği sanılmaktadır. Zencefil, mide bulantısı, şişkinlik ve kolik gibi sindirim problemlerine karşı başarıyla kullanılabilir. Yolculuk kusmalarına karşı etkilidir. Antiseptik etkisi sayesinde, mideye bağırsak enfeksiyonlarına ve hatta gıda zehirlenmelerine karşı kullanılabilir. Zencefil kan dolaşımını uyarır ve böylece kanın yüzeysel bölgelere de rahatça ulaşmasını sağlar. Bu etkinliği sayesinde donuklarda, ısınmayan el ve ayakların ısıtılmasında çok önemli görevler üstlenebilir. Aynı zamanda yüksek kan basıncını da normalleştirmeye yardımcı olur. Terletici ve ateş düşürücü etkileri vardır. Öksürük, grip, soğuk algınlığı ve öteki solunum yolları hastalıklarında, ısıtıcı ve yatıştırıcı etkiye sahiptir. Ayrıca iştah açar ve kabızlığa karşı kullanılabilir.
Nerede ve nasıl kullanılır?
Zencefil çayı olarak: Değirmende inceltilmiş yarım tatlıkaşığı zencefil, bir bardak dolusu soğuk suya eklenir, hafif ısıda kaynama derecesine kadar ısıtılır, 5-6 dakika hafif ısıda kaynatılır ve süzülür. Gerektiğinde bir bardak taze demlenmiş çay soğutulmadan içilir. Özellikle zayıf ve sinirsel etkiye açık mideler için çok yararlı bir bitkidir. Zencefil, mide ülseri olanların bile kullanabileceği özelliktedir. Taze zencefil B6-C, Kalsiyum, Demir, Magnezyum, Fosfor, Potasyum, Manganez ve Lif açısından yüksek besin değerlerine sahiptir.
Kapsül formda kullanım şekli şöyledir: Günlük 1 veya 2 Kapsül yemek öncesi veya yemek sonrası kullanılabilir. Yürütülen çalışmaların çoğunda günde 1 gram kurutulmuş ve toz haline getirilmiş zencefil kökü kullanılmıştır.
Uyarılar ve yan etkileri
Hamile kadınların ve 12 yaş altı çocukların bu ürünü bir hekimin gözetimi altında kullanmaları önerilir. Aşırı dozlarda alınmasının kalp, şeker hastalıkları veya kan pıhtılaşması sorunlarına karşı yürütülen tedavilerin düzenini bozma ihtimali söz konusudur. Zencefilin herhangi bir ters etkisi rapor edilmemiştir. İlaçlarla arasında da rapor edilmiş herhangi bir karşılıklı etkileşim bulunmamaktadır.
