Grip, İnfluenza adı verilen bir virüs tarafindan oluşturulan, ani olarak 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. Daha sonra hastalık tablosuna boğaz ağrısı, burun akıntısı, aksırma, gözlerin sulanması ve kızarması gibi belirtiler eklenir ve bazı vakalarda da karın ağrısı, bulantı ve kusma görülebilir. Ateşin 39°C’nin üzerinde olması, şiddetli kas ağrıları ve halsizlik nedeniyle hastalığı ayakta geçirmek olanaksızlaşır ve hastalar genellikle 3-7 gün yatağa mahkum olurlar.
Yaklaşık bir hafta içinde belirtiler kaybolur, ancak halsizlik şikayeti diğer belirtilerin kaybolmasından sonra da devam eder, hatta 2 haftaya kadar sürebilir.
Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve kronik hastalığı olan kişilerde grip çok daha ağır seyrederek ölüme kadar varabilen ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu kadar ciddi tablolara yol açabilen grip hastalığı, halk arasında çok sık olarak soğuk algınlığı ile karıştırılabilir. Soğuk algınlığı ateş yükselmeden, hafif kırgınlık, burun akıntısı, aksırma gibi belirtiler ile kendini gösteren, halsizliğe yol açmadığı için yatak istirahati gerektirmeyen bir hastalıktır ve grip ile kesinlikle karıştırılmamalıdır.
Grip ayrıca, özellikle çocuklar ve yaşlılarda diğer infeksiyonlara da zemin hazırayarak otitis media, pnömoni, menenjit ve ensefalit gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Grip nasıl bulaşır?
Grip hastalığının etkeni, sürekli yapı değiştirerek insanların bağışıklık sistemini alt etmeyi başaran İnfluenza virüsüdür. İnfluenza virüsünün A, B, ve C olmak üzere üç tipi mevcuttur. A tipi virüs hem insanlarda hem de kuş, kümes hayvanları ve domuz gibi hayvanlarda hastalık yaparken, B tipi sadece insanlarda hastalık yapar. C tipi ise çok hafif derecede hastalık yaptığı için salgınlara yol açmaz. Gribe yol açan İnfluenza virüsü çok kolay ve hızlı bulaşır. Başlıca bulaşma yolları, öksürük ve aksırıklar ile etrafa saçılan damlacıkların hava yolu ile bulaşması, hasta kişiler ile direkt temas edilmesi ve hasta kişilerin ağız-burun akıntıları ile temas etmiş eşyalar ile bulaşmadır.
Hasta kişilerden etrafa saçılan virüs parçacıklarının havada asılı kalabilme yeteneğinde olması bulaşıcılığı daha da artırır. Hasta bir kişinin bir ortama girip çıkması bile o ortamda bulunan kişileri hastalığın bulaşması açısından risk altına sokabilir. Bu nedenle grip evde, iş yerinde, okullarda, kreşlerde, toplu taşıma araçlarında çok kolaylıkla bulaşır. Mikrobu kapmış ancak henüz belirtileri başlamamış kişilerde yani hastalığın kuluçka süresince de bulaştırma mümkündür.
Grip olunca neler yapılmalı?
- Her şeyden önce istirahat etmek önemlidir.
- Bol sıvı (su, meyve suyu, kafeinsiz içecekler) alınmalıdır. Çünkü yeteri kadar alınan sıvı sinüslerdeki ve göğüslerdeki ifrazatın daha az birikmesine ve vücuttan atılmasına yardımcı olur.
- Yatarken başın yukarıda tutulması geniz akıntısını azaltacaktır.
- Aşırı kalın giyinmekten kaçınılmalıdır.
- Sigara içilen ortamlardan uzak durulmalıdır.
- Ortamın uygun ısıda olmasına ve havalandırılmasına dikkat edilmelidir.
- Bol C vitamini içeren meyveler yenilmelidir.
- Doktorun tavsiye etmesi durumunda anti-gribal ilaçlar kullanılmalıdır.
Kimler aşı olabilir?
Dünya Sağlık Örgütü tarafindan, çeşitli gruplar gribin olumsuz etkileri açısından risk grubu olarak tanımlanıyor. Gribin yaşamsal risk oluşturduğu ve tıbbi açıdan aşılanması önerilenler:
- 65 yaşından büyük kişiler
- Şeker (diyabet) hastaları
- Astım hastaları
- Kronik akciğer hastaları (Bronşit vb.)
- Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı -hemoglobinopati- olanlar, kanser hastaları, immunsupresif ilaç kullananlar)
- Huzurevi, bakımevi vb. ortamlarda yaşayanlar
Kimler aşı olamaz?
Grip aşısı diğer aşılarla eşzamanlı olarak kullanılabilir. Grip aşısı, kesinlikle gribe neden olmaz, zira canlı ya da zayıflatılmış (attenue) virüs içermez. Aksine, aşının içeriğinde sadece virüsün parçacıkları bulunur.
Bazı kişilerin grip aşısı olmamaları gerekir. Bunlar:
- 6 aydan küçük bebekler
- Yumurtaya karşı anaflaktik tarzda allerjisi olanlar (yumurta yediğinde allerjik şoka girenler).
- Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan kadınlar (ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler).
- 38 derece üstünde ateşi olan hasta kişilerde, aşı uygulamasının ateş düştükten sonra yapılması önerilir.
